Voor Jannie
Naar aanleiding van de blog van vorige week, wil ik het ditmaal eens hebben over de kracht van muziek in het leven. Hoe muziek mensen emotioneel beïnvloedt, hoe muziek een grensoverschrijdend medium is. Hoe muziek verbroedert, mensen een identiteit ontleent, over dat soort dingen. Tenminste, zo kijk ik naar de kracht van muziek. Maar er zijn maar weinig mensen in het leven die werkelijk niets met muziek hebben volgens mij.
Zelf zie ik, als liedjesschrijver, muziek ook als een manier om me te uiten als woorden tekort schieten om mijn gemoedstoestand te beschrijven. Woorden zijn gebonden aan een aantal klinkers en medeklinkers en als je die verkeerd plaatst, klopt het woord niet meer. Muziek gebruikt noten, toonhoogtes. Deze zijn min of meer onbegrensd. Als je daar een dissonant gebruikt, kan dat zelfs versterkend werken.
Het is haast onmogelijk om je verkeerd uit te drukken in muziek. Natuurlijk, een muzikant kan vals klinken, door de ‘verkeerde’ noten op de verkeerde toonladder te spelen, maar hier en daar bewust een ‘verkeerde’ noot plaatsen, kan juist een extra dynamiek opwekken. Het gewone leven bestaat immers ook niet alleen maar uit zuivere noten.
Maar goed, verder met de kracht van muziek. Daarom is de film ‘Amazing Grace‘ zo’n mooi voorbeeld van wat muziek kan doen. Beluister en bekijk alleen maar de video waar de link naar verwijst. Dit stukje video vat alles samen, alles waar muziek voor staat. Alleen al dit stukje kan je welhaast niet onberoerd laten.
Het doet iets met de vertolker, het doet iets met ons, de luisteraar, het zegt iets over het tijdsbeeld waarin het gespeeld wordt. Zodra Aretha Franklin de eerste tonen inzet, raakt ze in een soort trance die overslaat naar de toehoorders. Ze raakt met haar glijdende noten rechtstreeks de ziel van de mens. Mensen springen op, gaan huilen, raken geëmotioneerd.
Juist door het gebrek aan grenzen in de muziektaal kan ze precies dat zeggen, wat ze wil zeggen met het lied. Met woorden alleen zou dat onmogelijk zijn. Tevens laat het lied en de reactie erop ook zien hoe belangrijk het lied voor de mensen is. Als je bedenkt dat Aretha deze versie in 1972 zong, terwijl vier jaar ervoor Marten Luther King werd vermoord.
De donkere mens in Amerika nog ontzettend aan het ‘vechten’ was (en overigens helaas nog steeds is) voor gelijke rechten. Zodoende geeft de muziek ook een tijdsbeeld weer. Het is niet alleen maar een lied, er zit zoveel meer achter. De mensen in de kerk voelen zich verbonden met elkaar door dit lied; er zijn geen woorden nodig om dat uit te leggen.
Dat is ook wat muziek doet, het verbroedert mensen. Hoe vaak ik niet tijdens concerten de meest uiteenlopende types samen heb zien genieten van dezelfde muziek 🙂 Waar ze elkaar waarschijnlijk in het dagelijks leven niet zouden zien staan, ontleent de muziek waar ze naar luisteren hen dezelfde identiteit. Een niet uitgesproken zielsverwantschap, alleen maar door de muziek.
Muziek is ook bij uitstek het medium dat bij mij fungeert als geheugensteun, als piketpaaltje, op mijn levenslijn. Veel gebeurtenissen in mijn leven associeer ik met bepaalde muziek. Herkent u dat?! Ik weet nog de muziek bij mijn eerste verliefdheden, de muziek dat ik puber was. De muziek die ik te gek vond in bepaalde decennia. De welbekende jaren 80, jaren 90 enz. muziek.
Vaak als ik aan jaartallen denk, denk ik aan mijn muziekkeuze van toen en dan komen de herinneringen wel weer boven. Dat komt natuurlijk ook doordat muziek ‘kleur’ geeft in het leven. Het maakt je blij, het maakt je verdrietig, muziek kan je steunen, vertrouwen geven en wat al niet meer. Hierdoor herinner je als het ware weer hoe je je toen voelde en wat je toen beleefde.
Tekst en woorden spelen hierin geen rol, het is puur de muziek die dit veroorzaakt. Kijk ook maar in ons dagelijks leven. Dan wordt snel duidelijk wat voor grote rol muziek hierin speelt. Neem nu een bruiloft, naast de gebruikelijke speech is er haast altijd muziek. Of neem een begrafenis. Naast een paar uitgesproken woorden, is muziek het belangrijkste ingrediënt om iets over de overleden persoon te vertellen.
De woorden die gezegd worden, vergeten we weer snel, maar de muziek die gedraaid werd, herinneren we ons vaak nog heel lang. We kiezen dan ook altijd muziek die de overleden persoon mooi of belangrijk vond. We willen daarmee een soort van laatste statement van de overleden persoon maken. Nog éénmaal duidelijk maken waar deze voor stond.
Ellen was ook zeer duidelijk over wat voor muziek ze op haar dienst gedraaid wilde hebben. Niet alleen maar treurnis, maar ook wat ‘vlottere’ nummers. En zo werd haar dienst mede opgeluisterd door Bruce Springsteen’s “Born to run”. Een song naar haar hart. Opzwepend en met een tekst die op haarzelf zou kunnen slaan.
Met overigens wel tot gevolg dat ik, en met mij ongetwijfeld meer mensen, dit nummer niet meer los van de gedachte aan Ellen kan zien. Maar dat is juist mooi en zeker niet vervelend. Al is het momenteel wel even slikken als je onverwacht met het nummer geconfronteerd wordt 🙂
Ach lieve mensen, wat doet muziek toch een hoop met je. Het laat je lachen, het maakt je aan het huilen en nog zoveel meer. Als je het zat bent en even lekker hard een opzwepend nummer op zet, kun je er zo weer tegen. Als je in een heerlijk, melancholieke bui bent, kan bepaalde muziek dat zo ontzettend mooi versterken. Een soort van onschadelijke drug.
Misschien moet ik zo muziek zien in mijn leven, als een soort van drug waar ik hopeloos verslaafd aan ben. Maar ja, laten we eerlijk blijven, als dat de enige verslaving in mijn leven is, valt het toch best wel allemaal mee!! Daarom hou ik ook van zoveel soorten muziek. Net als het leven niet eentonig is, is mijn muzieksmaak dat ook niet. Voor elke gelegenheid, gemoedstoestand weer een ander ‘pilletje’.
En zo gaat het ook met het schrijven van nummers bij me. De ene dag heb ik een vrolijk deuntje in mijn hoofd, terwijl de andere dag het weer een ’tranentrekker’ kan zijn. Sinds ik de sluizen op het gebied van liedjes schrijven open heb gezet, bemerk ik sowieso overal melodie in. In een woord, in een geur, in een gemoedstoestand, in een geluid.
Soms best lastig, als je bijvoorbeeld onder de douche staat. Hoe vaak daar me wel niet een deuntje te binnen schiet. Sta je net met je haren ingesopt en kun je geen kant op met je melodie. Nou, snel douchen dan maar en rennen naar een opname apparaat, voordat je de melodie weer kwijt bent 🙂
Want net zo snel als er iets in me opkomt, kan het ook weer weg zijn. Vooral als ik in mijn dromen liedjes maak. Ja echt waar hoor, dan droom ik de mooiste composities, gegarandeerde wereldhits 🙂 Maar dan word ik wakker en drie tellen later ben ik het nummer kwijt!! Ach, hoe gaat dat liedje ook alweer “Ik word altijd wakker met….”
Mijn kinderen zijn gelukkig ook dol op muziek. Al hebben ze een iets andere smaak dan papa. Hoewel, de laatste tijd hoor ik steeds vaker van ze dat de nummers van ‘vroeger’ best wel oké zijn!! Vooral de jongste heeft ook behoorlijk wat eigen creativiteit op muziekgebied. Dan fluit ze wat, of schrijft wat en dat komt geheel uit haar eigen fantasie. Zelf vindt ze dat de normaalste zaak van de wereld, maar wij weten wel beter….
De kracht van muziek in het leven, je raakt er niet over uitgepraat. Toch komt ook aan deze blog een einde. Ik heb ongetwijfeld nog een heleboel facetten van muziek niet besproken, maar u zult nu best wel een idee hebben waarom ik deze titel gebruikt heb voor deze blog. Muziek, van jong tot oud, van wit, geel, oranje, bruin tot weet ik al niet, het is er voor iedereen.
Grenzeloos, zonder enige neiging tot selectie, altijd bereid ‘gebruikt’ te worden. Want volgens mij is dat ook het doel van muziek. Gebruik het, pas het toe op die wijze die voor jou het meest van toepassing is op welk willekeurig moment dan ook. Maar negeer het niet, laat het niet geluidloos blijven, benut de kracht van muziek.
Ik wens u allen een mooie en muziekvolle week toe en tot de volgende blog.
Groetjes, René
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en mis niets meer. Het is geheel vrijblijvend en uitschrijven kan altijd.
