In mijn ‘wereld’ zijn er op diverse manieren verbindingen tussen heden en verleden. Daarmee bedoel ik dat situaties van nu me snel kunnen terugvoeren naar specifieke gebeurtenissen uit het verleden.
Die situaties hoeven niet alleen handelingen te zijn, maar kunnen ook geuren betreffen of jaargetijden, voorwerpen of dromen, bepaalde muziek. Combinaties van deze factoren zijn trouwens zeker niet uitgesloten. 🙂
Het geeft me geen gevoel van melancholie, daarvoor is de definitie van dit woord te somber, nee, gewoon een gevoel van dat ik besta uit een heden en een verleden.
Neem nu bijvoorbeeld als voorwerp het snoepgoed ‘zoute rijen’. U weet wel, van die gekleurde poppetjes aan elkaar verbonden in de vorm van een rij. Als ik dit snoepgoed zie, moet ik denken aan een moment in mijn jeugd in het zwembad.
Bij ons in de buurt was een Sportfondsenbad, waar wij als jeugd hele dagen vertoefden. Allemaal een kwartje mee om bij het loket iets lekkers te kunnen kopen. Oh, wat waren we rijk, en wat was het kiezen iedere keer toch weer een bevalling.
Denkend aan die periode heb ik met terugwerkende kracht toch bijzonder veel respect voor de dame achter het loket, wat een engelengeduld met zoveel van die twijfelende kinderen voor haar neus!! Maar hoe dan ook, in mijn herinnering is dit het eerste moment waarop de ‘zoute rij’ zijn intrede deed in mijn leven.
Het was nieuw, lekker en, bovenal, doordat het een rij was had je het idee dat je veel snoepgoed kreeg voor je kwartje. Niet onbelangrijk op die leeftijd!! Het schuimblok, de bubblegum en wat al niet meer werden subiet aan de kant geschoven voor de ‘zoute rij’.
Aan dit moment moet ik altijd denken als ik nu mijn kinderen zie kiezen in een snoepwinkel. De rijen liggen er nog steeds en ik associeer ze steevast met de chloorgeur van zwembad en het gevoel van natte haren!!
Zo’n zelfde mechanisme treedt ieder jaar in werking in september. Overdag kan het nog heerlijk warm zijn, maar ’s avonds, als het steeds eerder donker wordt, koelt het al snel af. Er hangt vaak een lichte nevel in de lucht die heerlijk fris ruikt naar het al naderende herfstgetij.
Zodra dit soort avonden zijn intrede doet, moet ik altijd denken aan een avond zo’n 30 jaar geleden. Het was in de tijd dat ik nog fanatiek aan atletiek deed en een wedstrijd had in Krommenie. Die avond liep ik de 100 en 200 meter en had het gevoel dat ik ‘vloog’.
Wat voelde ik me toch een topatleet en wat was de avond toch mooi, Carl Lewis of Ben Johnson stelden niets voor, vergeleken bij mijn prestaties!! Het stelde natuurlijk allemaal niet zo heel veel voor, dat snapt u wel, maar, ach, het was de beleving in het brein van een jongvolwassene, vergeeft mij…. 🙂
Iedere keer weer opnieuw, beleef ik de euforie die van mij bezit nam die avond, de gevoelens die ik toen had, bij de eerste avond in september die voldoet aan de eerder genoemde criteria van koelte en nevel, heerlijk.
Het leuke is ook, dat, hoe lang het geleden ook mag zijn, ik het gevoel heb dat ik zelfs de geur op die avond, alle gesprekken van die avond en wat al niet meer, me volledig kan herinneren.
Net alsof ik dat moment in mijn leven bewust zo nauwkeurig heb opgeslagen omdat ik die avond al voorvoelde dat ik daar later nog vaak aan terug zou denken. Komt het u bekend voor??
In ruimere zin, het gebeurt vaker per jaar, associeer ik klokken met mijn beide oma’s. Als ik een grote hangklok op een bepaalde manier de uren hoor slaan, biiimmm, bam, biiimmm, bam, denk ik altijd aan een nacht dat ik bij mijn oma Koekie logeerde.
Ik lag in het grote bed, negen hoog op een flat in Ijmuiden en hoorde in het stille, donkere huis, de hangklok ieder uur van de nacht aankondigen met zijn typische geluid.
Het leuke van deze herinnering is dat er vaak ook andere herinneringen aan die periode naar boven komen , zoals het uitzicht dat je had in de flat, de Heerenduinen die zich aan de overkant bevonden, het kleine tafeltje in de keuken met een, als ik het me goed herinner, zwart en rood krukje, waaraan gegeten werd.
Hetzelfde gebeurt bij het zien van een bepaald soort kleur klokje, gewoon een vensterbank modelletje. Gifgroen, bijna kitscherig, maar onlosmakelijk verbonden met de gedachten aan oma Cor. Zoveel spullen als ze misschien gehad heeft, dat klokje staat gewoon symbool voor de herinneringen aan deze oma!!
Hmmm, misschien voer voor een psycholoog, het verband tussen klokken en oma’s…. 🙂
Het moge inmiddels duidelijk zijn voor de aandachtige lezer dat op allerlei manieren hedendaagse gebeurtenissen mij kunnen triggeren tot het hebben van een flashback. Het mooie is wel dat het altijd bepaalde situaties of omstandigheden zijn, die mij doen herinneren aan één specifieke gebeurtenis of moment in het verleden.
Niet aan hele periodes, maar vastomlijnd dus; uiteraard kunnen daarna wel herinneringen boven komen drijven die ermee te maken hebben, maar dat is slechts sporadisch.
Tot slot wil ik nog één voorbeeld geven van hoe iets een bepaalde herinnering bij mij kan oproepen. Deze vindt plaats middels muziek en is te mooi om niet te vermelden.
Ieder jaar weer, bij het aanschouwen van het eerste natuurijs op het water, gaan mijn gedachten terug naar een nummer van Kate Bush. Op het prachtige album “Hounds of Love” uit 1985 staat op de B-kant, jawel ik heb het nog over de elpee, het nummer “Under ice”. Een kort nummer maar zo’n geweldig beklemmende sfeer.
Toen ik de elpee kocht, was dat een nummer dat mij direct enorm fascineerde. Het gevoel van onder ijs te geraken en dan…… Brrr, ik krijg er iedere keer weer kippenvel van. Een week of wat geleden was het weer zo ver voor dat jaarlijks terugkerende kippenvel moment.
Na een dag wandelen in de duinen, sloot ik de dag af aan de Oosterplas, om de zon onder te zien gaan. Op het water had zich inmiddels een aardige ijsvloer gevormd. Het was doodstil, enkel het geluid van wat dieren en de wind met, daar doorheen, het af en toe kraken van de ijsmassa.
En jawel, direct bevond ik me weer in 1985 op mijn kamertje, aandachtig de muziek beluisterend van de nieuw aangeschafte elpee. Met de koptelefoon op en daar kwam het. Kant A afgelopen, plaat omdraaien en kant B, het tweede nummer.
Wow, wat is dit voor nummer, angstaanjagend maar tegelijkertijd ook geweldig mooi. Koptelefoon af en even op adem komen en het kamertje rondkijken of ik er nog wel ben.
“Under ice”, zo’n 2.23 minuten kort/lang, maar wat een indruk liet het achter!! Het heeft zo’n sterke sfeer, dat dit nummer voor de rest van mijn, hopelijk nog lange, leven nauw verbonden is met het zien van het eerste ijs in de winter.
Oosterplas (einde van de dag in de winter)
Benieuwd of dit een herkenbaar gegeven is voor de lezer, het koppelen van heden en verleden door middel van gebeurtenissen. Het moge na het lezen van dit verhaal ook duidelijk zijn dat deze herinneringen niets te maken hebben met melancholie, eerder met het ophalen van warme en fijne momenten.
Als muziek bij deze blog heb ik gekozen voor Rosasharn. Het nummer is al eerder geplaatst, maar nog niet in deze definitieve versie.
Deze blog gaat over gevoel en sfeer en dat is precies wat ik voor ogen had toen ik de song “Rosasharn” schreef. De luisteraar meevoeren in de tijd waarin deze verschrikkelijke gebeurtenissen plaats hadden. Maar ongetwijfeld zal ik nog wel eens een blog wijden aan dit nummer, dus meer verklap ik niet!! 🙂
Tot zover voor deze blog, ben nieuwsgierig naar jullie ‘verbindingsmechanismen’!! Het kan toch welhaast niet anders, dan dat ieder mens dit soort momenten heeft!!
Schrijf je in voor de nieuwsbrief, er gebeurt niets, het kost niets, het is enkel voor mij om te zien of de blog gewaardeerd wordt, en als voordeel voor jullie, je bent altijd als eerste op de hoogte van een nieuwe blog!!
Tot de volgende keer!!
Groetjes, René
Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief. Uitschrijven kan altijd, dus geen verplichtingen!!!!
Oosterplas (einde van de dag in de zomer)
Detail van het plafond van de Grote of Sint-Bavokerk
Oosterplas (einde van de dag in de winter)